C3H8 C4H10 CH4

Gazy propan i butan.

Propan C3H8, butan C4H10 - organiczne związki chemiczne z grupy węglowodorów nasyconych. Nie rozpuszczają się w wodzie, a rozpuszczają w etanolu i eterze dietylowym. Uzyskiwane przy wydobyciu gazu ziemnego i ropy naftowej. Gazy bezbarwne i bezwonne (do gazów dodaje się nawaniacze ). Gazy skrajnie łatwopalne. Tworzą palne i wybuchowe mieszaniny z powietrzem. Są cięższe od powietrza, gromadzą się przy powierzchni ziemi i w dolnej części pomieszczeń.


Zastosowanie:

Gaz metan.

Metan CH4- organiczny związek chemiczny należący do grupy alkanów. Gaz bezbarwny, bezwonny, lżejszy od powietrza. Występuje głównie w złożach, jako podstawowy składnik gazu ziemnego oraz w pokładach węgla.


Zastosowanie:

Właściwości propanu, butanu, metanu.

Właściwość Jednostka Propan Butan Metan
Temperatura wrzenia °C - 42.1 - 0.5 - 164.5
Temperatura topnienia °C - 187.8 - 138.3 - 182.5
Gęstość (20°C,1 atm) kg/m³ 2.019 2.703 0.717
Temperatura samozapłonu °C 470 365 595
Granice wybuchowości % 2.1 - 9.5 1.5 - 8.5 4.4 - 17
Wartość opałowa MJ/m³ 91.15 118.56 35.81
Maks. temp. spalania z powietrzem °C 1925 1897 1875
Zapotrzeb. powietrza do spalania m³/m³ 23.82 30.97 9.53
Prędkość spalania cm/s 45 42 41

Krzywe nasycenia par propanu i butanu.

Obrazują przemianę propanu i butanu z fazy płynnej w gazową i na odwrót. Nasycenie zależne jest od temperatury i ciśnienia.

krzywe nasycenia

Ciśnienie [bar] par propanu, butanu, ich mieszaniny w danej temperaturze.

propan
butan
mix %
100
0
70
30
50
50
30
70
0
100
-42,2°C 0 0 0 0 0
-34,40 0,47 0 0 0 0
-28,9 0,79 0,32 0 0 0
-23,3 1,21 0,62 0,24 0 0
-17,8 1,69 1,04 0,52 0,16 0
-12,2 2,35 1,41 0,85 0,41 0
-6,7 2,9 1,93 1,23 0,7 0
-1,1 3,66 2,52 1,69 1,06 0
4,44 4,49 3,17 2,24 1,48 0,21
10 5,38 3,86 2,83 1,97 0,48
15,6 6,42 4,69 3,45 2,52 0,79
21,1 7,59 5,66 4,21 3,11 1,17
26,7 8,83 6,62 5,11 3,73 1,59
32,2 10,4 7,87 6,07 4,55 2,07
37,8 12,2 9,25 7,18 5,45 2,62
43,3 14,1 10,9 8,42 6,42 3,24

Adaptacja kuchenek gazowych do właściwego gazu.

Jedną z czynności przy adaptacji odbiornika gazowego do zasilania określonym gazem jest dobranie odpowiedniego rozmiaru dysz. Rozmiar dysz powinno się dobierac na podstawie zaleceń instrukcji producenta danego urzadzenia.Niemniej, z róznych względów, nie zawsze do takiej instrukcji mamy dostęp.

Poniższe tabele pozwolą przeliczyć rozmiar dysz, właściwy do określonego gazu, posiłkując się rozmiarem dysz zamontowanych w urzadzeniu przed adaptacją.

UWAGA: dotyczy tylko adaptacji pomiędzy gazem 2E(G20), a gazem 3P(G31) i 3B/P(G30).

Oznaczenia gazu: 2E(G20)- gaz ziemny wysokometanowy o ciśnieniu 20mb, 3P(G31)- gaz propan o ciśnieniu 37mbar, 3B/P(G30)- mieszanka propanu z butanem o ciśnieniu 37mbar.

Adaptacja z gazu 2E na gaz 3B/P lub 3P.

Przykład:
Mamy dyszę z gazu 2E o rozmiarze 1.6mm i chcemy dobrać rozmiar dyszy do mieszanki 3B/P.
1.6mm x 0.65 = 1.04mm, (2E x 0.65 = 3B/P)

zakres mm mnożnik
0.80 - 1.40 2E x 0.65 = 3B/P
2E x 0.66 = 3P
1.50 - 1.80 2E x 0.62 = 3B/P
2E x 0.65 = 3P
1.90 - 2.10 2E x 0.60 = 3B/P
2E x 0.63 = 3P
2.20 - 2.50 2E x 0.58 = 3B/P
2E x 0.60 = 3P

Adaptacja z gazu 3B/P lub 3P na gaz 2E.

Przykład:
Mamy dyszę z gazu 3B/P (propan-butan) o rozmiarze 1.1mm i chcemy dobrać rozmiar dyszy do gazu 2E
1.1mm x 1.67 = 1.84mm, (3B/P x 1.67 = 2E)

zakres mm mnożnik
0.50 - 0.90 3B/P x 1.55 = 2E
3P x 1.52 = 2E
0.91 - 1.05 3B/P x 1.62 = 2E
3P x 1.55 = 2E
1.06 - 1.24 3B/P x 1.67 = 2E
3P x 1.60 = 2E
1.25 - 1.40 3B/P x 1.74 = 2E
3P x 1.68 = 2E

Oznaczenia i parametry gazów 2 i 3 rodziny używanych w Polsce.

rodzina grupa Ws (MJ/m³) gaz odniesienia stare oznaczenia ciśnienie (mbar)
2 E 40.9-54.7 G20 GZ-50 20
Lw 37.6-45.1 G2.350 GZ-35 13
Ls 32.6-37.6 G27 GZ-14.5 20
3 B/P 72.9-87.3 G30 28-30;37;50
P 72.9-76.8 G31 28-30;37;50
B 81.8-87.3 G30 28-30;37;50

Podział urządzeń ze względu na przystosowanie do zasilania paliwem.

Kategoria I-Urządzenia przystosowane do zasilania gazem tylko jednej rodziny.


I2E : zasilane gazem z grupy E drugiej rodziny o wskazanym ciśnieniu.

I2E+ : zasilane gazem z grupy E drugiej rodziny o rożnych ciśnieniach bez potrzeby regulacji. Regulator ciśnienia, jężeli istnieje, jest zablokowany.

I2R : urządzenie posiada wbudowany regulator ciśnienia. Możliwość zasilania gazami z różnych grup drugiej rodziny.

I2N : zasilane gazami z drugiej rodziny o wskazanym ciśnieniu. Urzadzenie automatycznie dostosowuje się do wybranej grupy.

I3B/P : zasilane tylko gazem B/P (propan-butan) trzeciej rodziny o wskazanym ciśnieniu.

I3+ : zasilane gazem lub gazami trzeciej rodziny o różnych ciśnieniach, bez regulacji urządzenia. W przypadku niektórych urzadzeń wymagana jest regulacja dopływu powietrza pierwotnego podczas przejścia z propanu na butan i odwrotnie. Brak regulatora ciśnienia.

I3P : zasilane gazem z grupy P (propan) trzeciej rodziny o wskazanym ciśnieniu.

I3B : zasilane gazem z grupy B (butan) trzeciej rodziny o wskazanym ciśnieniu.

I3R : urządzenie posiada wbudowany regulator ciśnienia. Możliwość zasilania gazami z różnych grup trzeciej rodziny.

Kategoria II-Urządzenia przystosowane do zasilania gazami z dwóch rodzin.


II2E3B/P : urzadzenie przystosowane do zasilania gazami grupy E drugiej rodziny i gazami trzeciej rodziny. Warunki zasilania gazami drugiej rodziny odpowiadają kategorii I2E. Warunki zasilania gazami trzeciej rodziny odpowiadają kategorii I3B/P.

II2E+3+ : urzadzenie przystosowane do zasilania gazami grupy E drugiej rodziny i gazami trzeciej rodziny. Warunki zasilania gazami drugiej rodziny odpowiadają kategorii I2E+. Warunki zasilania gazami trzeciej rodziny odpowiadają kategorii I3+.

II2E+3P : urzadzenie przystosowane do zasilania gazami grupy E drugiej rodziny i gazami grupy P trzeciej rodziny. Warunki zasilania gazami drugiej rodziny odpowiadają kategorii I2E+. Warunki zasilania gazami trzeciej rodziny odpowiadają kategorii I3P.

II2R3R : urządzenie posiada wbudowany regulator ciśnienia. Możliwość zasilania gazami z różnych grup drugiej rodziny i wszystkimi gazami trzeciej rodziny. Warunki zasilania gazami drugiej rodziny odpowiadają kategorii I2R. Warunki zasilania gazami trzeciej rodziny odpowiadają kategorii I3R.